Uyku Bozuklukları ve Nedenleri

Uyku bozuklukları ve nedenleri ile ilgili kaleme aldığımız bu yazımızda hem uyku sorunlarına ve temelinde yatan nedenlere hem de iyi bir uyku için önerilen tedavi ve tavsiyelere değineceğiz. Buna göre öncelikle uykunun tanımını yapmak gerekiyor.

Uyku, yalnızca gece ile sınırlı olan bir süreyi etkilemez. Uyku aslında günün her saatini etkiler; her saatinde netice ve neden olarak belki çok düşünmediğimiz ama önemli bir yaşantı şeklidir. Bu anlamda uyku, gün boyunca yıpranmış ve yorulmuş olan sinir sistemimizin onarıma alındığı, gün içerisinde elde edilen bilgilerin önce ayıklanıp sonra depolandığı, ayrıca dış uyarıcılara açık olan ve kişinin gelişimi ile alakalı işlevsel anlamda bir süreç şeklinde tanımlanabilir. Bu noktada her ne kadar teknoloji ile bilim bir araya gelip uykuyu açıklama üzerinde hızlıca ilerlemiş bulunsa da hâlâ uyku ile ilgili açıklanamamış olan bazı sorular, bazı sırlar vardır.

Ne Kadar Uyumamız Gerekiyor?

Ne kadar uyumamız gerekiyor? Bu soru da aslında ruhsal bir denge ve bedensel bir sağlık yakalayabilmek adına önemli bir bilgi içeriyor. Bu anlamda ne kadar uyumamız gerektiğini bilip düzenli şekilde uyku sağlığımızı koruduğumuzda olumlu etkilerini göreceğimiz kesindir.

Normal uyku süresi ise kişinin kendini daha iyi şekilde hissettiği, uyandığı zaman ise zinde olabildiği bir süredir. Bu nedenle uyku ihtiyacı ve süresi, kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Dolayısıyla daha çok açacak olursak uyku süresinin hem kişiden kişiye hem kişilerin yaşlarına göre değişiklik gösterdiğini söylemek mümkündür. Ancak genel olarak temelde bu uyku süresinin ortalama 4 ila 11 saat kadar olması gerektiği bilinen bilgiler arasındadır.

Yeteri Kadar Uyumadığımızda Ne Olur?

Yeteri kadar uyumadığımızda ne olur? Bu sorunun cevabı da kişilerin yaşantısı açısından önemlidir. Çünkü düzenli ve gerekli sürede uykuyu alamayan kişiler, bazı şikâyetlerden muzdarip olmaya başlıyor. Bu durum, yeteri kadar uykunun sağlanamaması yüzünden olurken söz konusu bu uykusuzluk durumlarının vücut üzerinde yarattığı etkileri şu şekilde sıralayabiliyoruz:

  • Kişide akyuvarların sayısında azalma olur. Bu yüzden vücudun bazı rahatsızlıklara karşı olan direnci de azalır-düşer.
  • Psikiyatrik rahatsızlıklara karşı direnç göstermede azalma olur.
  • Kişide kas gücü ve sağlığı zayıflar.
  • Nefes alışverişlerde olması gereken ritim bozulur.
  • Kan şekeri seviyesinde oynamalar olur ve dengesi bozulur.
  • Vücut ısısında düşme yaşanır.
  • Unutkanlık sorunu yaşanır.
  • Konuşma ve görme bozuklukları ortaya çıkar.
  • Stres hormonu daha çok salgılanır.
  • Tahammülsüzlük ve sinirlilik hali baş gösterir.

Uyuyamama / İnsomnia Hastalığı Nedir?

Uyuyamama / İnsomnia hastalığı nedir? Uykuya dalamama-geçememe ya da gece boyunca bu uyku halini sürdürme konusunda zorlanma, ayrıca normale göre daha erken bir zamanda uyanma ve gün devam ettikçe de yorgun olmak şeklinde ifade edilen insomnia, genellikle aslında başka sorunların belirtisidir. Bu noktada uyuma güçlüğü yaşayan kişilerin bir çoğu, bazı uygunsuz durum ve şekillerde uykuya dalmaz. Buna örnek olarak direksiyon başında uykuya dalmayacaklarını söyleyebiliriz. Ancak eğer böyle bir hal meydana gelirse insomnia hastalığının bu durumdaki nedeni uyku apnesidir. Bu söz konusu uyku apnesi ise şu belirtiler üzerinden gözlemlenir:

  • Gündüzleri aşırı derecede uyuklama hali,
  • Yorgunluk hissi,
  • Sabahları uyanıldığı zaman baş ağrısı çekme,
  • Uyurken soluksuz şekilde kalma ya da horlama hali.

Narkolepsi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Narkolepsi nedir? Belirtileri nelerdir? Narkolepsi belirtileri, kişilerde gündüz vakitlerinde aşırı bir uyku eğilimi oluşması ve kısa süreli olarak uyku atakları gelmesi şeklinde gözlemlenir. Bu şekilde meydana gelen uyuklamalar sırasında uyku görülmesi ve ayrıca rüya benzeri olan bazı halüsinasyonlar görülmesi de narkolepsi uyarı işareti olarak kabul edilir.

Narkolepsi belirtileri, yaygın olarak şu şekilde gözlemlenir: Gülme ya da öfke gibi bazı hislerle birlikte meydana gelen kaslar üzerindeki kontrol kaybı (ki buna katapleksi denilir) ve uyku paralizi ismi verilen kişinin uyanmasının ardından hareket edememesi durumu-hali…

Uyku Bozuklukları İçin Nasıl Tedaviler Uygulanıyor?

Uyku bozuklukları için nasıl tedaviler uygulanıyor? Doktor, bu konuda kişide uyku problemi olduğu teşhisini koyduğunda hastanın uyku kliniğine başvurmasını tavsiye edebilir. Uyku klinikleri ise özellikle narkolepsi, uyku apnesi ve çeşitli kalp hastalıklarıyla ilgili uyku sorunları için oldukça faydalı olmaktadır. Bu noktada bir ya da iki gece boyunca bir uyku laboratuvarı içerisinde kalbiniz, nefesiniz ve beyniniz gözlemlenirken uyumanız gerekebilir.

Bu çalışmalar sonucunda uyku uzmanı, hastanın test sonuçlarını da inceleyerek neyi olduğunu teşhis edip söyleyebilir. Uyku problemi, kişiden kişiye değişmekle beraber şu nedenlerden kaynaklanıyor olabilir: Stres, hastalık, fazla alkol ya da kafein tüketimi, duygusal ya da fiziksel sorunlar, kullanılan bazı ilaçlar, yaşam şekli… Uzman doktor, hastanın niye uyku sorunu yaşadığını anlamaya çalışır ve bu çalışma ise hastanın nasıl daha iyi bir şekilde uyuyabileceğinin saptanmasında yardımcı olur.