Travma Akabinde Stres Dağınıklığı Nasıl Geçer?

Travma Akabinde Stres Dağınıklığı Nasıl Geçer? sorusu hep akıllarımızı kurcalamaktadır. Şahsı çok fazla şekilde ürküten, korku içerisine sokan, umutsuzluk durumu meydana getiren, çok defa olağanüstü ya da umulmadık durumların sebep olduğu belirtilere zihinsel travma denmektedir. Birey yaşamında dert ve ıstırap oluşturan aşırı çok vaziyet meydana gelir, fakat tüm bunların bütünü zihinsel travma oluşturmaz. Bu açıklamaya göre yüksek yaşta bir arkadaşımızın senelerce devam eden bir rahatsızlık akabinde yaşamının sonra ermesi ruhsal engele sebep oluşturma olasılığı daha az iken, kişinin bir dostunu umulmadık şekilde –mesela otomobil kazasında- yitirmesi daha çok duygu durum bozukluğuna sebep olur.

Hangi Durumlar Ruhsal Dağınıklığa Sebep Olur?

Ruhsal problemlere sebep olduğu herkesçe kabul edilen travma çeşitleri şu şekilde söylenebilir:

Doğal yıkımlar (heyelan, sel, tsunami)

Canlıların kendi kendine meydana getirdiği travmalar (kavga, tartışma, saldırı)

Araba çarpışmaları (iş, yol)

Hiç umulmadık yaşam yitirmeler

Çok aşırı bir dönüşü olmayan probleme yakalanma

İnsanlar arasında zihinsel travmaya sebep olan meseleler çok sık görülür. Çalışmalar her iki ya da üç insandan tekinin bu tür meselelerde yaşamında en az bir defa karşı karşıya kaldığını belirtiyor. Zihinsel travmayla tanışma ihtimali insanlar arasında eşit oranda olmamaktadır. Suç seviyesinin aşırı olduğu muhitlerde hayatını devam ettiren kişiler, diğer ruhsal problemi ya da alkol-madde bağımlılığı bulunanlar, askerler, bekçiler, itfaiye mesleği işi yapanlar ürkütücü durumlarla daha fazla karşı karşıta gelebilirler. Ruhsal sorunlardan sonra en çok rastlanan bazı rahatsızlıklar: depresiflik ve travma akabinde endişe problemi. Şahsı aşırı ürküten, korku içine sokan, ümitsizlik hisleri oluşturan durumların uzun uzadıya devam eden zihinsel problemlere sebep olduğu biliniyor. Ruhsal sorunların akabinde en sık rastlanan hastalıklardan biri de depresifliktir. Depresyonun en çok rastlanan olguları üşengeçlik, yorgunluk, moral düşüklüğü, uyku ve yeme-içme azlığı ve yaşamdan keyif alamamadır. Depresyon zihinsel travmanın akabinde ilk defa meydana geldiği gibi, daha evvel depresiflik yaşamış şahıslarda depresyonun nüksetmesi biçiminde de rastlanabilir.

Travma Akabinde Stres Rahatsızlığı

İnsanlar arasında zihinsel travma geçiren aşırı fazla şahıs bulunmasına rağmen sadece birkaçı (mesela depremi hissedenlerin yüzde yirmisi) travma akabinde endişe problemine tutulurlar. Bu da bir takım şahıslarda probleme bir yönelim olabileceğini, ya da birkaçının probleme karşı daha tepkisel bulunduğunu akla getirir. Ruhsal problemlerden sonra kimlerin rahatsızlanacağı ya da hangilerinin uzun zaman hasta şeklinde olmaya devam edeceğini evvelden öğrenmek şahıs ve çevresi için olduğu kadar insanlık için de mühimdir. Ayrıca deprem gibi tehlikelerden nasiplenen kişi adedinin milyarlarla ağza alınması olayın ciddi bir toplum problemi olduğunu açıklamaktadır. Yapılan çalışmalar hanımların baylara kıyasla ruhsal meselelerinin akabinde bu probleme daha aşırı rastlandığını gösteriyor: sorunun çeşidi her ne olursa olsun, bayanlarda bu durum baylardan en az iki-üç kat daha çok rastlanır. Daha evvel diğer ruhsal travma geçirenler, daha önce ruhsal problem yaşamış olanlar ya da çevresinde ruhsal problem olan şahısların buna yakalanma şansı çok daha yüksektir.

Travma Akabinde Stres Problemi Semptomları

Tekrar hayat (anımsama): Travma geçiren insanda durumdan sonra durumla ilgili anımsamaların ruhsal olması çok fazla görülür. Durumla ilgili resimler (mesela ölü fotoğrafları), gürültüler (yardım dileyen kişi bağırışları) onları düşünmekten kaçtığında ya da kafasına koyacak bir hal bulunmadığı halde bile şahsın beynine girebilir. Bu geçmişin tekrar nüksetmesi şahsı sıklıkla çok huzursuz eder ve iç sorun, baskı, üşüme, titreme, boğulma hissi gibi bunaltı belirtilerine sebep olur. Bazı zamanlar da kişi olayı cidden anlık olarak görüyor gibi olur. Aslında bir sorun bulunmadığı halde ayağının altı hareket ediyor gibi düşünme, uyanmış halde travma zamanıyla ilgili halüsinasyonlar görmek buna örnektir. Şahıs bu hali o kadar ciddi yaşar ki, o ana göre hareket edebilir: mesela rastladığı hayallerle sohbet edebilir, bir sorun yaşanmadığı zaman bile kaçmaya başlar.