Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
Şizotipal kişilik bozukluğu, diğer kişilik bozuklukları gibi, uzun süredir devam eden bir davranış ve deneyim örüntüsüdür. Şizotipal kişilik bozukluğu olan insanlar, diğer insanlardan uzak durmayı tercih ederler ve herhangi bir ilişki içinde olmaktan aşırı derecede rahatsız olurlar. Genellikle yalnız insanlardır. Bazen garip konuşma veya davranış gösterirler ve sınırlı, düz bir duygu yelpazesine sahiptirler. Bu hastalık erken yetişkinlikte ve yaşam boyunca devam eder.Bu bozukluğu olanlar, olağandışı fikirler veya hâkim fikirlerle tutarlı olmayan garip inançlarla, mantıksız düşünmeye sahip olma eğilimi gösterirler. Şizotipal kişilik bozukluğu, daha hafif uçta şizoid kişilik bozukluğu ve daha şiddetli uçta şizofreni ile ilişkili bir dizi bozukluğun ortasındadır. Birçok uzman, bu bozukluğa sahip olan insanların benzer genetik kusurlar taşıdığına inanmaktadır, ancak bir hastada, hastalığın seyrinin nasıl gideceği genellikle saptanamaz. Çok şiddetli, orta ya da hafif gidebilir. Şizotipal kişilik bozukluğu olan birçok insan bellek, öğrenme ve dikkat ile ilgili ince zorluklar yaşarlar. Genellikle şizofrenide ortaya çıkan sanrılar ve halüsinasyonlar gibi daha şiddetli ve sakatlayıcı psikotik semptomlara sahip değildirler. Bununla birlikte, şizotipal kişilik bozukluğunu yaşayan kişiler bazen şizofreni geliştirebilirler. Depresyon ve anksiyete belirtileri oldukça yaygındır. Bu bozukluğa sahip olan insanların yaklaşık yarısı ,hayatlarının bir döneminde majör depresyon geçirdiği tespit edilmiştir. Stres, bozukluğun daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Şizotiptal Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Şizotipal kişilik bozukluğunun temel belirtileri şunlardır:
- Dış olayların alışılmadık bir kişisel anlamı olduğu duyguları
- Alışılmadık düşünme biçimi, garip inançlar, algılamalar veya davranışlar
- Garip konuşma
- Şüpheli veya paranoyak fikirler
- Aşırı sakin veya garip duygusal tepkiler
- Aşırı, kalıcı sosyal kaygı
Şizotipal Kişilik Bozukluğunun Teşhisi ve Tedavisi
Şizotipal Kişilik Bozukluğunun teşhisi ve tedavisi, uzmanlar eşliğinde yapılmalıdır. Şizotipal kişilik bozukluğunda, bir kişinin semptomları ve öyküsü temelinde, genellikle bir akıl sağlığı uzmanı tarafından teşhis edilir.Şizotipal kişilik bozukluğunu diğer zihinsel bozukluklardan ayırmak için kişide profesyonel bir ruh hali, anksiyete bozukluğu belirtileri veya psikotik düşünme varlığı aranacaktır.Şizotipal kişilik bozuklukları sıklıkla ilaç ve psikoterapi kombinasyonu ile tedavi edilir. Mantıksız düşünme, genellikle düşük dozlarda antipsikotik ilaçlarla tedavi edilir. Depresyon veya anksiyete belirtileri varsa, doktor antidepresan veya antianksiyete ilaçları da verebilir.Şizotipal kişilik bozukluğu olan insanlar tedaviden kaçabilirler çünkü hastalıklarını genellikle kabullenmezler. Bununla birlikte, bir terapist, kişinin tüm ihtiyaçlarını anlayarak ve kabul ederek güvenilir bir ilişki kurabilir.Bir kişinin semptomları hafif ila orta derecede ise, tedavisi çok daha kolay olacaktır. Bununla birlikte, sorunlar daha şiddetli ise, bu bozukluğu olan bir kişi, bir işi sürdürmek veya bağımsız olarak yaşamaktan aciz olabilir ve sürekli yanında olacak birine ihtiyaç duyabilir. Örneğin, kişi yiyecek alışverişi veya diğer ihtiyaçlar gibi günlük görevleri yerine getiremeyebilir.Bu nedenle, bu bozukluğu olan insanlar aile üyelerinden daha fazla desteğe ihtiyaç duyabilir veya bir yatılı tedavi ortamına ihtiyaç duyabilirler.
