Paranoid Kişilik Bozukluğu

 

Paranoid kişilik bozukluğu (PPD), bu durumdan müzdarip kişilerin başkalarına karşı duyduğu yaygın güvensizlik ve şüphe durumudur. İnsanların yaşamlarındaki belirli durumlar hakkında paranoya yaşaması normal olsa da paranoyak kişilik bozukluğu olan insanlar bunu, sahip oldukları her profesyonel ve kişisel ilişkiyi etkilediği noktaya kadar aşırıya götürür. Paranoid kişilik bozukluğu olan bireyler, bu inançları destekleyen hiçbir kanıt olmasa bile diğer insanların onlara zarar vereceğini, sömüreceğini veya aldatacağını varsayar. Etraflarındakiler üzerinde yüksek derecede kontrol sahibi olmak isterler. PPD’li bireyler genellikle başkalarını eleştirir ve katıdırlar. İş birliği yapamazlar ve eleştiriyi kabul etmekte büyük zorluk çekerler. Genellikle anlaşılması güçtür ve sıklıkla yakın ilişkilerde problemleri vardır. Paylaştıkları bilginin kendilerine karşı kullanılacağından korktuklarından, kendilerine güvenmek veya başkalarına yakın olmak konusunda isteksizdirler. PPD’li bireyler ısrarla kin taşırlar ve aldıkları hakaretleri, hafiflikleri veya yaralanmaları affetmek istemezler.

 

Paranoid Kişilik Bozukluğu Nedenleri

 

Paranoid kişilik bozukluğunun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak tetikleyici olan birkaç faktör bulunduğu konusunda uzmanlar anlaşmaya varmıştır. Genetik faktörler, bu hastalığın ortaya çıkmasında etkin rol oynayabilir. PPD ile ilgili spesifik bir gen olmamasına rağmen, ikizler ve ailelerin bazı üyelerinde kişilik bozukluklarının kalıtsal olabileceğini veya aile üyeleri arasında psikotik bozukluklar (sanrısal bozukluklar veya şizofreni) gibi diğer zihinsel sağlık bozukluklar ile güçlü bir şekilde ilişkili olabileceğini düşündürmektedir. Çevresel faktörler PPD ile de ilişkilendirilebilir. Araştırmalar, PPD’nin iç atmosferi tehdit etmekten kaynaklanabilecek olumsuz çocukluk deneyimlerinin bir sonucu olabileceğini göstermiştir.

 

Paranoid Kişilik Bozukluğu Belirtileri

 

Paranoid kişilik bozukluğu tanısı koymak için, kişinin paranoid kişilik bozukluğunun belirtileri göstermesi gerekmektedir. Bu belirtiler şöyle sıralanabilir:

-Yeterli nedeni olmayan ama sürekli onu izleyen, ona zarar veren ya da aldatan şüpheliler olduğunu düşünmesi

-Arkadaşların veya iş arkadaşlarının sadakati veya güvenilirliği konusunda haksız bir şüphe ile meşgul olma durumu

-Bilginin kendisine karşı kötü niyetli olarak kullanılacağına dair korku nedeniyle başkalarına güvenmek istememe durumu

-İyi huylu ifadelere veya olaylara gizlenmiş tehdit edici anlamlar arama güdüsü

-Sürekli olarak kin taşıma durumu

-Eşinin veya cinsel partnerinin memnuniyetsiz olduğu konusunda gereksiz olarak tekrarlayan şüpheler

Paranoid Kişilik Bozukluğu Tedavisi

 

Paranoid kişilik bozukluğu, sadece PPD’li bireylerin doktorlara güvenmeyebileceği için değil, aynı zamanda semptomları kökleşmiş düşünce ve davranış kalıplarını yansıttığı için tedavi etmek bazı zamanlarda oldukça zorlayıcı olabilir. PPD tedavisi uzun vadelidir ve bir taahhüt gerektirir. Tedaviyi düşünen PPD’li kişilerde yaygın olan mevcut durumları göz önünde bulundurmak önemlidir. Paranoid kişilik bozukluğunun tedavisi iki şekilde yapılabilir. İşte bu seçenekler:

Psikoterapi

Psikoterapi, paranoid kişilik bozukluğu için en yaygın tedavi yöntemidir. Psikoterapi yoluyla, PPD’li kişiler arası problemlerini işleyebilir ve üzerinde çalışabilirler. Birey ve doktor arasında güvene dayalı bir ilişki önemlidir çünkü PPD’li kişiler başkalarına güvenmekte zorluk çekerler. Bu rahatsızlığı olan hastaların dramatik şüpheciliği nedeniyle bireylerle güvenilir bir ilişki kurmak son derece zor olabilir. Bu hastalığa sahip kişiler, yoğun güvensizlik duygusu nedeniyle tedaviyi çok zor kabul ederler ve genellikle tedaviyi yarıda kestikleri gözlemlenir. Tedavi genellikle genel baş etme becerilerini, özellikle güven ve empatiyi duygusunu artırmanın yanı sıra sosyal etkileşimi, iletişimi ve benlik saygısını geliştirmeye odaklanır.

İlaçlar

Bugüne kadar, FDA tarafından onaylanan ve paranoyak kişilik bozukluğunu tedavi etmek için özel olarak yaratılmış ilaç yoktur. Anksiyete gibi tipik olarak paranoid kişilik bozukluğuyla ilişkili bazı semptomları tedavi eden ilaçlar bu hastalarda yararlı olabilir. Ayrıca bir kişinin psikoterapiye gitme isteğini arttırmak için bu ilaçlara sıklıkla başvurulabilir.