Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Travma sonrası stres bozukluğu birkaç durumdan sonra herkeste görülebilen bir durumdur. Yaşamın içinde olağan ya da olağandışı bir olaydan dolayı, kişide görülen ruhsal travma durumu da denilebilir. Doğal felaketler ya da kişisel özel yaşamın içinde yaşanan olaylar sebep olabilir. Kazalar, şiddet, aile içi sorunlar, çocukluk döneminde görülen taciz, tecavüz, saldırılar ve savaşlar, depremler, sel, yangın gibi daha sayısız sebepten dolayı ortaya çıkabilir. Ruhsal travma; beklenmedik bir olay sonrası, kişide yoğun şekilde korku ve çaresizlik hissinin yaşanma haline, yani olumsuz psikolojik ruh haline denir. Olay halinde, kişinin yakınını etkileyen bir durum söz konusu ise özellikle ölüm, yaralanma gibi böyle bir durumda travma daha fazla öne çıkar. Olağandışı durumların her biri, ruhsal travmalara yol açmasa da, bazı dehşet durumları kalıcı travmalara sebep olabilir.
Ruhsal travmalara yol açan bazı olaylar şöyledir:
- Deprem, sel ve yangın gibi doğal afetler.
- Savaş, işkence ve taciz, tecavüz gibi insanların oluşturduğu travmalar.
- İş ve trafik kazaları sonucunda oluşan travmalar.
- Beklenmedik ani ölümler.
- Sevdiklerinizin ölümcül hastalıklara yakalanması.
İlgili sebeplerden dolayı görülen toplumsal ya da kişisel ruhsal travma sonrası ise; depresyon ya da stres bozukluğu gelişebilir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri
Travma sonrası stres bozukluğu, ruhsal travma sonrası depresyon yaşayan kişilerde olduğu gibi farklı belirtiler gösterir.
Travma stres bozukluğu belirtileri şöyledir:
- Uykusuzluk durumu ve kabus hali.
- Yaşanan olayın, kişiyi rahatsız edici şekilde tekrar tekrar hatırlanması ve aynı şekilde yaşanma hali.
- Devamlı olarak aynı şeyi yaşayacağını düşünme hali.
- Herhangi bir sesten dolayı irkilme durumu.
- Çabuk ve ani öfkelenme, sinirlenme
- Gelecekle alakalı, plan yapmama, isteksizlik.
- Yabancılaşma hissinin yaşanması, kimsenin onu anlamadığı hissine kapılma.
- Travma olayını hatırlatan durumlarda, huzursuzluk hissinin görülmesi.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Travma sonrası stres bozukluğu, yaşanan olaya göre kimilerinde birkaç hafta içinde geçebilir. Fakat kişiden kişiye değişen bir durum olduğu gibi, yaşanan travmatik olayın ciddi boyutuna göre değişkenlik gösterir. Yaşanan stres aylarca sürdüğü gibi, yıllarca da görülebilir ve bittiği anda yıllar sonra yeniden ortaya çıkabilir. Buna örnek olarak özellikle savaş yaşayan ve tanık olanlar gösterilebilir. Bu tarz bir durum içinde olan kişi, normal hayatını da yaşayamaz hale gelebildiği için işini kaybedebilir. Ailesi ile sorunlar yaşayabilir, bu nedenle aşırı şekilde travmaya bağlı stres atakları yaşayanların destek almalarında fayda vardır.
Travma sonrası stres bozukluğunun tedavisi iki farklı şekilde ilerler. Psikolojik ve ilaç tedavisi şeklinde ikiye ayrılır. Yaşanan durumunun boyutuna göre doktor tavsiyesine göre, terapi ve ilaç vb. tedaviler uygulanabilir. Hafif derece yaşanan stresler için, bilgilendirme gibi yöntemlere başvurulabilir. Hayatını eskisi gibi yaşayamayan, sosyal ve iş hayatını derinden etkileyen ilgili travma sonrası için psikolojik destek şart olabilir. Ciddi boyutlarda yaşanan stres sonrası ise, ilaç tedavileri dahilinde antidepresan ilaçları doktor tarafından önerilebilir.