Duygudurum Bozuklukları ve Çeşitleri

Duygudurum Bozuklukları ve Çeşitleri

Duygudurum bozuklukları ve çeşitleri ile ilgili oluşturduğumuz bu yazımızda hem bu hastalığa dair önemli bilgilerden hem de hastalığın türlü şekillerinden bahsedeceğiz. Biliyoruz ki; duygusal yaşantılar içerisinde neşe, öfke ve hüzün gibi türlü hislerin yansımaları söz konusudur. Duygudurum bozukluğu şeklinde ifade edilen bu hastalık grubu içerisinde ise temel problem, koşullara ve duruma abartılı veya uygunsuz bir duygulanım içerisinde olur.

Duygudurum bozuklukları ve çeşitleri içerisinde majör depresyon ve manik depresif bozukluk gibi hastalık durumlarından bahsedebilmekteyiz. Bu noktada örnek verecek olursak; duygudurumun üzüntü, keder ve mutsuzluk yönünde olmasına depresyon derken, coşkululuk ve neşe yönünde kaymasına da mani diyebiliriz.

Duygudurum Bozuklukları: Majör Depresyon

Duygudurum Bozuklukları: Majör depresyon ile ilgili tanıma geçebilmek için öncelikle depresyonun tanımını yapmak gerekiyor. Depresyon; minimum 2 haftadır devam eden bu çökkün duygudurum, şu şekillerde kendini gösterir:

• İlgi kayıpları, kısa sürelerde meydana gelmiş vücut kilo değişiklikleri, çok yeme ya da iştahsızlık, uyku düzeninde değişiklikler neticesinde çok uyuma ya da uykuda veya kalitesinde azalma, suçluluk ve değersizlik hisleri, halsizlik ve enerji kayıpları, dikkat toplayamama ve yoğunlaşamama, tekrarlayan ölüm hisleri ve düşünceleri, kararsızlık…

Yukarıda saymış olduğumuz tüm bu belirtiler, depresyonun habercisi olarak ortaya çıkar. Bütün bunlarla beraber sosyal ve mesleki anlamdaki işlevsellik konusunda azalmalar ve karşılıklı ilişki durumlarında bozulmalar da meydana gelebilir.

Duygudurum Bozuklukları: Manik Depresif Bozukluk

Duygudurum Bozuklukları: Manik depresif bozukluk, bu hastalığın bir çeşidi bir yansıması olarak kendini gösteriyor. Ama öncesinde duygudurum bozukluğuna dair bazı tanımlamalara yer vermek gerekiyor. Öncelikle duygudurum, kişilerin içinde olduğu hem içsel hem dışsal bazı etmenlere bağlı olarak dalgalanma yaratan ruhsal süreçlerdir. Söz konusu bu tip süreçlerin, olağanüstü bir kuvvette ve uzun süreli şekilde yaşanmasına ise “duygudurum bozukluğu” hastalığı deniyor.

Duygudurum bozuklukları, temelde iki şekilde kendini gösterir, diyebiliriz. Buna göre bir şekli manik dönem olarak ortaya çıkar.  Bu noktada karamsarlık, isteksizlik, ağlama arzusu ve hayattan haz alamama gibi hislerin şiddetli ve uzun süreli şekilde yaşanması depresyonu akla getirirken “manik dönemi” düşündüren belirtiler arasında ise şunlar yer alır:  Aşırı neşe hali, çok fazla konuşma, uyuma isteğinde ve kalitesinde azalma, enerji yükselişi, öfke ve taşkınlık hisleri…

Söz konusu bu iki rahatsızlık süreçlerinden depresyon ile mani ya da sadece mani döneminin görüldüğü duygudurum bozukluğu tipine ise manik depresif bozukluk deniliyor. Manik depresif bozukluğunun diğer adı ise iki uçlu bozukluk şeklinde karşımıza çıkar. Söz konusu bozuklukta sorunlar-rahatsızlıklar belli dönemler biçiminde gelir. Bu dönemler içerisinde kişi, tam olarak tedavi ile hastalık süreci öncesi yaşanan ruhsal iyilik durumuna geri dönüş yapar.

Duygudurum Bozuklukları İle İlgili Sorular ve Cevapları

Duygudurum bozuklukları ile ilgili sorular ve cevapları başlığı altında genellikle bu hasta ya da yakınlarının cevabını merak ettiği sorulardan bahsedeceğiz. Bu anlamda bu hastalıkla muzdarip olan kişilerin yanıtına ihtiyaç duyduğu önemli sorular ile duygudurum bozuklukları üzerine önemli bilgiler vermiş olacağız. Bu sorular ve cevapları ise şu şekilde çeşitlendirilebilir:

• Bu hastalığın görülme oranı-sıklığı nedir?

Bu hastalığın toplum içerisinde rastlanma sıklığı, ortalama %1 orandadır. Bu da demek oluyor ki; her 100 insandan sadece 1’inde görülebiliyor.

• Hastalığın başlama yaşı kaçtır?

Bu hastalık, hemen her yaşta oluşabilir. Ama genel olarak ya 10’lu yaşların sonlarında ya da 20’li yaşların başları itibariyle görülebilir.

• Bu hastalıkta cinsiyetin yarattığı bir fark olur mu?

Bu hastalık, kadın ile erkek cinsinde eşit oranda görülebilir.

• Manik depresif hastalığının sebebi nedir?

Manik depresif hastalığının sebebi tam net şekilde bilinemiyor. Bilinen en önemli sebebi ise soyaçekim olarak görülüyor. Bu da demek oluyor ki, aile içinde aynı hastalığı olan akrabalar varsa bu hastalık görülebiliyor. Ama buna karşın bu rahatsızlığın, türlü sebeplerle tetiklenip ortaya çıkabileceği de bildirilmiştir. Bunlar içerisinde en fazla kabul gören nedenler ise şunlardır: Yakın zaman içerisinde yaşanan bazı olaylar ya da yaşamdaki önemli değişiklikler, beyni etkileyen bazı ilaçlar ya da hastalıklar…

• Manik depresif bozukluğu sorununun eğitim düzeyi ile bir ilgisi bulunuyor mu?
• Duygudurum bozuklukları ile ilgili sorular ve cevapları arasında merak edilen konulardan biridir… Bu soruya şöyle cevap verebiliriz: Eğitim seviyesi ile bu hastalık arasında herhangi net bir bağlantı bulunamamıştır.
• Manik depresif bozukluğu hastalığının ekonomik düzey ile bir ilgisi bulunuyor mu?

Manik depresif bozukluğu hastalığının maddi-ekonomik düzey ile herhangi bir bağlantısı bulunamamıştır.

• Manik depresif bozukluğu hastalığının soyaçekim ile bir ilgisi bulunuyor mu?

Genel nüfusa göre bakıldığında hastalığı bulunanların anne-baba ya da kardeş gibi yakın akrabalarında bu hastalığın oluşmasının riskinin daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Ancak mutlaka olacaktır, düşüncesi de yanlıştır.

• Manik depresif bozukluğu hastalığı bulunan kişiler evlilik yapabilir mi?

Bu hastaların aktif olarak rahatsızlık dönemleri haricinde evlilik yapmalarında herhangi bir mani yoktur.

• Manik depresif bozukluğu hastalığının mevsimsel açıdan bir özelliği var mı?

Her mevsim içerisinde görülmesine karşın bu hastalık daha çok da yaz ayları içerisinde sık görülür.

• Manik depresif bozukluğu hastalığını tetikleyen olaylar nelerdir?

Duygudurum bozuklukları ile ilgili sorular ve cevapları arasında merak edilen konulardan biridir… Bu yaşam olayları şu şekilde örneklendirilebilir: Askere gitmek, lohusalık dönemi, hamilelik süreci, ciddi bazı fiziksel rahatsızlıklar, ekonomik sıkıntılar, sevilen bir kişinin kaybedilmesi, ayrılıklar…

• Manik depresif bozukluğu hastalığında yalnızca manik dönemler mi gözlemlenir?

Bu sorunun cevabı hayır şeklindedir. Bazı manik dönemlerin öncesinde, daha sonrasında ya da o dönem esnasında çökkünlük, yani depresyon dönemleri de gözlemlenebilir.

• Hamilelik süreci ve doğum yapmak manik depresif bozukluğu olan kişiler için risk yaratır mı?

Yapılan çalışmalar gösteriyor ki; manik depresif bozukluğu bulunan kadınlarda geçirdikleri doğumun ardından bu hastalık, %25 ile 35 oranında yinelemektedir.

Manik Dönemin Temel Belirtileri

Manik dönemin temel belirtileri nelerdir? Bu belirtiler arasında şunlar göze çarpar: Uykusuzluk hali, neşelilik, enerji artışı, öfke hali, aşırı derecede para harcama, aşırı konuşma, kendini coşkulu hissetme, aşırı derecede hareketlilik, düşüncesiz şekilde yapılan iş yatırımları, cinsel istekte yükseliş, dikkat toplama konusunda zorluk yaşama, uygunsuz bazı cinsel içerikli konuşmalar…

Bu hastalar, fazla hareket halinde olsalar bile yorgunluk duymazlar ve enerjik durumdadırlar. Ayrıca çok hızlı bir şekilde ve aralıksız biçimde konuşabilirler. Bu esnada düşünceleri, yarış halinde gibidir. Yabancı insanlarla çok hızlı şekilde samimiyet kurabilirler ve önceden tanıdıkları kişileri de daha sık arayabilirler. Bu anlamda saatlerce süren telefon konuşmaları gerçekleştirebilirler. Manik dönemin temel belirtileri arasında kişinin bir işi tamamlamadan başka bir işe geçme eğilimi de gözlemlenir. Ayrıca gerçekçi olmayan bazı projelerin peşinden de gidebilirler; anlamsız yatırımlar gerçekleştirebilirler ve kurallara riayet etmeme gibi bazı uygunsuz davranışlar da sergileyebilirler.